Ez da frutak ez duela «loditzen» soilik, pisu osasungarria mantentzen laguntzen du. Ez izan frutaren beldur, eta egunean hainbat pieza edo ano sartu, arrazoizko kopuruetan eta egunean zehar banatuta. Ano bat sagar bat, meloi xerra bat edo gerezi bol bat izan liteke.
Fruta hartzeko hainbat modu eta une daude: sagar oso bat bere azalarekin, laranja zukua, marrubi irabiakia mazedonia, tomateak pizzan, granada entsaladan, anana postrea labean erreta kanelarekin eta intxaur muskatuarekin, gerezi gazpatxo bat, sagar gisatua tipularekin saltsa baterako, meloia urdaiazpikoarekin, mango izozkia pistatxoekin, banana deshidratatua, udare mousse bat, mentarekin sandia zopa hotza, sagarrak curry eran, mango saltsa, piku gelatina, marrubi konfitatuak, zitriko-broxeta bat…eta milaka eta milaka idei zoragarri.
Esan beharrik ez dago baina sasoikoak, hurbiltasunekoak eta ekologikoak badira askoz hobe! hala bada, hobe osorik eta zuritu gabe. Bestela azala kentzea izan daiteke gomenigarria.
Frutarekin kontuz!
Zenbatetan entzuten dut «frutarekin kontuz! Azukre asko dauka eta gizendu egiten du». Bada, hitz egingo dugu «azukre» horretaz (fruktosa) eta gure gorputzak prozesatzen duen moduaz, eta baita arrazoi on batzuk emango ditugu frutak merezi duen lekua izan dezan zure eguneroko otordu-planean, besteak beste, pisu osasungarriari eusten lagunduko dizulako. Fruktosa, glukosa den bezala, monosakarido bat da (hidrolizatzen ez den azukre sinplea, hau da, konposatu sinpleagoetan deskonposatzen ez dena). Baina, hau ez bezala (zuzenean odol-uharrera pasatzen dena), fruktosa, lehenago, gibeletik pasatzen da, non glukosa bihurtzen den eta, orduan, odol-uharrera askatzen den. Fruitatik datorren hasierako fruktosa hori energia-iturri gisa erabiltzeko, ehun adiposoaren parte bihurtzeko edo glukogeno metaketetara bideratzeko aukerak faktore desberdinen mende daude (guztizko balantze energetikoa, proteina kontsumoa eta entzima-jarduera, besteak beste).
Laburbilduz: orain badakigu frutaren azukrea ez dela nahitaez koipe bihurtzen. Jarduera fisikoak eta dietaren profil osoak eragina dute fruktosaren metabolismoan.
Gainera…
Zientziak eta ikerketa ugarik adierazten dute fruta gehiago jatea alderantziz lotuta dagoela pisua handitzearekin. Frutak dentsitate kaloriko txikia du, ur eta zuntz asko du. Asetzeko duen ahalmenak gosea erregulatzen laguntzen digu, eta energiaren guztizko kontsumoan eragina du. Daukan zuntzari esker, urdailaren hustuketa atzeratzen du eta makronutrienteen digestiorako jarduera entzimatikoa murrizten du, horrek ase sentsazioa eragiten duten hormonen jariatzea areagotzen duelarik.
Mikronutrienteak ditu, eta horien urritasunak nahasmendu metabolikoak eragin ditzake, eta konposatu fitokimikoak ditu (antioxidatzaileak), «anti-obesitate-efektua» dutenak, adipogenesia eragotziz, aurreadipozitoen bereizketa inhibituz, lipolisia estimulatuz, adipozitoen eta lipogenesien apoptosia hasiz.
Azkenik, frutaren kontsumoak mikrobiota «forman» mantentzen laguntzen du, eta bakteria «on» horiek balantze energetiko orekatua ere ekarriko dute.
Gomendioak
Hainbat koloretako frutak kontsumitu; izan ere, fruta bakar batek ez ditu ez ditu dieta osasungarri batek eman behar dituen nutriente eta antioxidatzaile mota guztiak eskaintzen.
🍏 🍇 🍎 🍌 🍓 🍈 🍑 🍍 🍒 🍊 🍐 🍊 🍋 🍉 🍍
¿zenbat koloretakoak hartzen duzu egun baten?
Sasoiko errezeta erraz eta freskua: gerezi gazpatxoa
Inoiz probatu ez baduzue, ez utzi egun hauetako batean egiteari, gereziak bere momentu onenean daudela aprobetxatuz, eta ikusiko duzue zein gozo den plater hau, zein kolore polita duen eta zein sarrera ona den udako bazkari bati ekiteko. Eta gainera, 5 minututan prest daukagu!
Osagaiak:
- Kilo erdi tomate heldu
- 50 gr tipula gorri samur
- 200 gr gerezi hezurgabetu
- 50 gr piper berde
- 1/2 baratxuri
- 120 gr ogi mami
- 80 gr oliba-olio birjina
- 20 gr sagar ozpina
- Gatz apur bat
- Piperbeltz pittin bat
- Jengibre pittin bat
- Menda edo albaka apur bat
Nola egin:
- Garbitu barazki guztiak: tomatea, tipula, baratxuria eta piper berdea. Moztu dena zati ertainetan. Gerizak baita, behin ezurra kenduta.
- Irabiatu barazki guztiak minutu batzuk. Gehitu ogi mamia, ozpina, gatza, piperbeltza, jengibrea eta olioa, eta jarraitu minutu batzuk gehiago, zati handirik gabeko krema homogeneo bat lortu arte.
- Gehitu ura eta minutu bat gehiago irabiatzen.
- Albaka sorta batekin zerbitzatzea gomendatzen dizuet, zapore gozoa areagotzeko.
Behin prestatuta, probatu eta, behar izanez gero, zuzendu egiten dugu, ur gehiago gehituz edo ozpin, olio eta gatz apur bat gehiagorekin osatuz. Hozkailuan 30 minutuz uzten dugu, hotz hotz zerbitzatzeko.